Avrupa Halk Partisinin (EPP) Estonyalı milletvekili Riho Terras, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, 62 milletvekiliyle Macaristan’ın AB’deki oy hakkının elinden alınmasını talep ettikleri bir mektuba imza attıklarını duyurdu.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB Konseyi Başkanı Charles Michel ve Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı Roberta Metsola’ya hitap edilen mektupta, Orban’ın. ülkesinin AB dönem başkanlığı rolünü istismar ve suistimal ederek ciddi zarara yol açtığı savunuldu.
Milletvekilleri, Orban’ın Rusya ve Çin ziyaretlerinde “yetkilerini kasıtlı olarak yanlış tanıttığını” öne sürerek, AP’yi sorumluluk almaya çağırdı.
Mektupta EPP’li vekillerin dışında liberal çizgideki Avrupa’yı Yenile (Renew Europe) ve Yeşiller’den milletvekillerin de imzası bulunuyor.
AB Komisyonu da dün Macaristan’ın başkanlığında yapılacak tüm gayri resmi toplantılarda Komisyon üyelerince değil, kıdemli memurlar tarafından temsil edileceği yönünde bir karar vermişti. Ayrıca, Komisyon heyetinin eylül ayında Macaristan’a yapacağı rutin ziyaret de iptal edilmişti.
Orban’ın, eleştirilerin hedefindeki Moskova ziyareti
Macaristan Başbakanı Orban’ın, ülkesinin AB dönem başkanlığını devralmasının 5. gününde Moskova’ya yaptığı ziyaret, AB içerisinde tepki çekmişti. AB Komisyonu Başsözcüsü Eric Mamer, konuyla ilgili daha önceki açıklamasında AB’nin Macaristan tarafından ziyaret öncesince bilgilendirilmediğini belirtmişti.
Von der Leyen de “Orban, Moskova’yı ziyaret ediyor. Putin, yatıştırılarak durdurulamaz. Ukrayna’da kapsamlı, adil ve kalıcı bir barışın yolunu ancak birlik ve kararlılık açacaktır” değerlendirmesini yapmıştı.
AB Konseyi Başkanı Charles Michel ise “AB dönem başkanlığının AB adına Rusya ile temas kurma yetkisi yoktur” uyarısında bulunmuştu.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de “Macaristan Başbakanı hiçbir şekilde AB’yi temsil etmiyor” mesajını paylaşmıştı.
Ancak AB’den gelen tepkilere rağmen Orban, Moskova’yı ziyaret etmiş, amacının Birliği temsil ederek müzakere başlatmak değil, barış yolunda ilk adımların atılmasına hizmet etmek olduğunu dile getirmişti.
Budapeşte-Brüksel-Moskova hattında süregelen gerginlik
AB-Rusya ilişkileri, 2014’te Kırım’ın demokratik yollarla Rusya topraklarına katılmasının ardından gerilemiş ve 2022’de Ukrayna-Rusya geriliminin başlamasıyla maslahatgüzarlık seviyesine indirilmişti.
AB ülkesi Macaristan ile AB arasında, Ukrayna-Rusya gerilimi, Ukrayna’ya askeri ve mali destek ile Ukrayna’nın AB üyelik müzakereleri gibi konularda anlaşmazlıklar yaşanıyor.
Savaşa yönelik AB’den farklı politika sergileyen Orban, sıklıkla “Rus yanlısı” olmakla suçlanırken, Macar lider ise bu iddiaları reddederek barışa giden yolun Kiev’e silah gönderilmesinden geçmediğinin altını çiziyor.
